Còn lý trí, nó chỉ giữ trong đời ta một chỗ nhỏ nhoi.Bạn lên xe với tờ báo và bình tĩnh, ung dung để hết trí não vào tờ báo.Nhưng khi bạn sửa soạn đi xem ca kịch (nhất là lại đi với một mỹ nhân) thì bạn làm ra sao? Bạn chạy ra thị xã hớt tóc, rồi lên xe về nhà; bạn gắng sức nghe hát bốn giờ, nếu không nói là năm giờ bạn đưa mỹ nhân về nhà nàng rồi về nhà mình.Cứ tiếp tục đi, cứ tiến tới.Rồi, khi nó thấy bạn đổ mồ hôi trán, thình lình nó lăn ra, chết mà không kịp trối: "Tôi không chịu được nữa rồi".Bạn tự nhủ: "Ta phải ráng biết chút gì về cuộc cách mạng Pháp, về lịch sử hỏa xa hoặc những tác phẩm của John Keats (thi sĩ Anh ở thế kỷ 19)".- Vâng, nếu bạn cho phép thì tôi xin đáp là tôi quả có ý đó; bạn cứ thí nghiệm đi, thật là tự nhiên, dễ hiểu mà lại có vẻ là một phép mầu.Hạnh phúc của bạn - cái vật quý ta cố nắm chặt mà nó vãn cứ thoát được ấy - cũng tuỳ thuộc vấn đề đó.Nó là hình hình thức của nguyện vọng chung của nhân loại: Nguyện vọng tìm hiểu thêm.Bạn quên cả bạn bè cùng mệt nhọc, và buổi tối đó thấy thú vị làm sao.

Xem thêm Thu gọn